Niederländische idiomatische Ausdrücke – und ihre deutschen Übersetzungen

Goedemorgen,

voor mij als vertaler zijn de idiomatische uitdrukkingen het moeilijkste, omdat je ze - anders dan de spreekwoorden - nergens kan opzoeken. Soms heb je geluk en je vindt een voorbeeldzin bij een van de woorden, die deel van de uitdrukking zijn, in het woordenboek, maar meestal zoek ik gewoon op “google” naar het geheel en probeer van de context te snappen wat het bedoelt. Dat is wel lastig en ook niet altijd mogelijk. Dan vraag ik het aan mijn Nederlandse vrienden.

Kunnen wij hier misschien een kleine collectie maken van idiomatische uitdrukkingen? Dat zou ik geweldig vinden. Ik zal graag beginnen en weet niet zeker of ik het allemaal juist heb.

iets voor elkaar krijgen - etwas hinkriegen
iets onder de knie krijgen - etwas in den Griff bekommen
iets onder de knie hebben - etwas im Griff haben (es komplett beherrschen)
iets uit je hoofd leren - etwas auswendig lernen
iets door elkaar halen - etwas durcheinanderbringen
Ik trek dat niet. - Ich halte das nicht aus.
Ik red het niet. - Ich schaffe das nicht.
Dat slaat nergens op. - Das hat keinen Sinn./Das ist bekloppt.
zich een ongeluk lachen/schrikken/kijken - sich totlachen, sich zu Tode erschrecken, sich die Augen ausgucken (geht eventuell mit weiteren Verben)
Ze geloven het wel met mij. - Bei ihnen bin ich unten durch.
Ik krijg haar mee. - Ich kriege sie rum.
Weet ik veel. - Was weiß ich.
Het lijkt me wel snugger. - Das kommt mir entgegen. (?)
over iets zitten te piekeren - über etwas grübeln
over iets zitten te balen - Etwas scheiße finden.
Ik heb het voor vandaag helemaal gezien. - Ich bin durch für heute. (im Sinne von: fertig mit den Nerven)
Geen benul waarom. - Keine Ahnung, warum.
Toe maar! - Nur zu!!/Mach nur!
Laten wij het (even/wel) leuk houden. - Lasst uns den Ball flach halten/nett miteinander bleiben.
Dat is niet leuk meer. - Da hört der Spaß auf.
duimen voor iemand - jemandem den Daumen drücken
iemand de vinger geven - jdm. den Mittelfinger zeigen
op het nippertje - um ein Haar
een dutje doen - ein Nickerchen machen
een uitje doen - einen Ausflug machen
een plasje plegen - pinkeln gehen (laut meiner Freundin eventuell veraltet)
iem. voor geen haar vertrouwen - jdm. nicht über den Weg trauen
iets in zijn hoofd halen - sich etwas einbilden
achterlopen op iets of iemand - jdm./etwas hinterherhinken
Ik heb het idee dat … - Es kommt mir so vor, als ob …
Laat toch gaan! - Lass es gut sein.
Nu niet opgewonden raken! - Nur keine Aufregung!
Je kunt hier altijd terecht. - Du kannst dich immer an mich wenden./Ich bin immer für dich da.
Wij zijn er nog niet uit. - Wir haben uns immer noch nicht geeinigt.
Ik schiet er niks mee op. - Da hab ich nichts von. (?)
in zijn blote bast - mit nacktem Oberkörper
Droom maar lekker door. - Träum weiter!
Er komt niks anders in me op. - Mir fällt nichts anderes ein.
Flikker op!/Rot op! - Hau ab!
Schiet op! - Beeil dich!

Ik hoop dat er nog vele bij komen.

Doei,

Ruth

12 „Gefällt mir“

Dat is een goed idee Ruth. En je hebt er meteen al een heleboel opgeschreven, leuk!

Ze kloppen alleen niet allemaal, heb ik gezien. Ik heb helaas geen tijd om ze allemaal in een keer te behandelen, dus als je het niet erg vindt kunnen @ralf en ik er bijvoorbeeld steeds eentje uitpikken en daar wat over zeggen, ok?

Groetjes,
Alex

4 „Gefällt mir“

PS @Annemarie heeft hier vast ook wel ideeën over :slight_smile:

Ik vreesde al dat ze niet allemaal kloppen.

Ja, hoor, verbeter ze maar graag! Dank je,

Ruth

Hoi Ruth,

Goed lijstje, en een goed idee! En iets om bij te gaan zitten, met een goed glas wijn, en een lekker kaasje. Taalkwesties waar je even de tijd voor moet nemen :smiley:

Eén van de dingen waar we over kunnen beginnen te discussiëren:

Als je het over een persoon hebt, zeg je eerder: die persoon is verward/die persoon is in de war. Als je het daarentegen hebt over „op mijn bureau ligt alles door elkaar“, dan zeg je dat het een rommel is op je bureau. Van een persoon kun je, geloof ik, niet zeggen dat hij/zij door elkaar is. Wel kun je zeggen dat iemand alles doorelkaar haalt: dingen verwisselen, foute verbindingen leggen. Wat denken jullie, @alex of @Annemarie ?
Groetjes, Ralf
PS Ik ben er trouwens nog niet helemaal over uit wanneer het nu „door elkaar“ en wanneer het „doorelkaar“ is…

3 „Gefällt mir“

Wat @ralf zegt, klopt:

Mensen kunnen niet “door elkaar” zijn, maar ze kunnen wel dingen door elkaar halen. Dat is dan het Duitse durcheinanderbringen.

Door elkaar zou ik altijd als twee woorden schrijven.

Wenn eine Person “durch den Wind” ist, also durcheinander, sagt man dass sie in de war ist, genauso wie @ralf geschrieben hat.

5 „Gefällt mir“

iets onder de knie **hebben** --> etwas im Griff haben (es komplett beherrschen)

iets onder de knie **krijgen** --> etwas in den Griff bekommen

iets voor elkaar krijgen --> etwas hinkriegen

5 „Gefällt mir“

Hoi Alexandra, hoi Ralf,

Ik ben blij dat jullie de tijd nemen om de uitdrukkingen uit te leggen! Hartstikke bedankt.

“Door elkaar zijn” van een persoon heb ik van een Nederlander, maar die woont al meer dan vijftien jaar in Duitsland, heeft nauwelijks contact naar Nederland en is pas kort geleden door mij uit zijn “Duitse gedachtes” gebracht. Misschien heeft hij daar iets door elkaar gehaald? :slight_smile:

Ik zal het meteen van mijn lijstje “geleerde woorden” verwijderen. Jammer, hoor. :wink:

Ralf, in jouw P.S. zit trouwens nog een andere uitdrukking die ik tegen ben gekomen (ben tegengekomen? daar zijn ze weer, de deelbare werkwoorden), namelijk: erover uit zijn met (?) iets. Ik snap de bedoeling ongeveer, maar vind het moeilijk om een goede vertaling te bedenken.

Vinden jullie het goed als ik de uitdrukkingen in de oorspronkelijke lijst verbeter? Anders moet je de hele discussie lezen om te weten of een uitdrukking juist is of niet.

2 „Gefällt mir“

Dat vind ik een heel goed idee @Ruth.

Prima, dan doe ik dat meteen.

1 „Gefällt mir“

Ik kan het niet helpen.

Betekent dat nu

Ich kann nichts dagegen machen

of

Ich kann nichts dafür

of allebei?

Ik ben altijd onzeker.

1 „Gefällt mir“

Ik kan het niet helpen zou ik vertalen met ich kann auch nichts daran ändern. Je nach Kontext sind aber beide Übersetzungen möglich.

Ich kann nichts dafür kann man auch mit ik kan er niets aan doen übersetzen.

3 „Gefällt mir“

Dat is de juiste vertaling.

Je kunt trouwens wel iets van binnen en buiten leren kennen, maar dat is iets anders.

Voorbeeld:

Tijdens haar stage leerde ze de organisatie van binnen en buiten kennen.

1 „Gefällt mir“

Ik heb even gekeken wat er allemaal nog op je lijstje staat, Ruth.

Inderdaad. Je zou ook kunnen zeggen: Das ist (völliger) Unsinn/Quatsch oder das ist Blödsinn.

2 „Gefällt mir“

Klopt allemaal :slight_smile:

2 „Gefällt mir“

Balen heißt, dass man von etwas die Nase voll hat. Oder auch, dass man etwas echt doof/schade findet.

„etwas Scheiße finden“ fände ich zu stark ausgedrückt.

Beispiele:

balen als een stier – die Nase gestrichen voll haben

ik baal ervan dat ik er niet bij kan zijn – ich finde es total doof, dass ich nicht dabei sein kann.

3 „Gefällt mir“

Dank je, Alex. Het “balen” heb ik in het echte leven iemand horen zeggen en ik vond het toen echt dramatisch. :slight_smile: Dus kan de context soms ook misleidend zijn.

1 „Gefällt mir“

Dan was het Nederlands understatement Ruth. :slight_smile:

1 „Gefällt mir“

@Ruth, hilfst du mir bitte auf die Sprünge: Zu welchem Ausdruck hättest du gerne als nächstes Auskunft?