De tussen-s | Das Verbindungs-S

Grammatik & Wortschatz
1

Hoi allemaal,

@Rike und @VerenaE fragten im Wortdomino:

Die Antwort ist, dass groepdiscussie und groepsdiscussie beide richtig sind. Allerdings wird die Form „groepsdiscussie“ am meisten benutzt. Schwierig für Anderssprachigen ist, dass man nicht weiß, welche Form am ehesten benutzt wird und, dass es keine klare Rechtschreibregel zu diesem Thema gibt. Vielleicht eine positive Fußnote: Auch Niederländer haben diesbezüglich regelmäßig ihre Schwierigkeiten.

Hauptsächlich gilt der Regel: Wenn du ein Verbindungs-S hörst, dann solltest du das Verbindungs-S auch schreiben. Bei Zweifel kannst du auch im Internet recherchieren und schauen welche Form die meisten Ergebnisse hat.

Es gibt zwar einige Richtlinien, an denen du dich orientieren kannst (aber es gibt oft Ausnahmen):

  • Wörter auf -heid, bekommen meistens ein -S: overheidsinstantie
  • Wörter auf -teid, bekommen meistens ein -S: universiteitskantine

Online habe ich bei Onze Taal (auf Niederländisch) zusätzliche Informationen gefunden.

Interessant is auch noch, dass das Verbindungs-S manchmal sogar zu anderen Bedeutungen führen kann, zum Beispiel:

  • waternood (zu wenig Wasser)
  • watersnood (zu viel Wasser)

Ein schwieriges Thema also…wir freuen uns über weitere, knifflige Fragen :slight_smile:

Groetjes,

Ralf

9 „Gefällt mir“
3

Hartstikke bedankt voor de uitleg, @ralf.
:slightly_smiling_face:

Bijzonder interessant vind ik het verschil qua betekenis als je een woord met of zonder de tussen -s schrijft.
Zijn er nog meer voorbeelden zoals water(s)nood?

Onze taal zegt …"Er worden weliswaar veel spelfouten gemaakt op internet, maar wat de tussen-s betreft kan er welbeschouwd geen fout worden gemaakt."
Dat is dus niet altijd juist. :tired_face:

2 „Gefällt mir“
4

Ik wil me ook voor de uitleg bedanken, Ralf, het thema is dus niet zo makkelijk te beantwoorden.

Me schiet nog te binnen:

buitenlands - ausländisch
buitenslands - außer Landes, im Ausland

Is dat juist?

1 „Gefällt mir“
5

Ja, das ist korrekt, Verena. Allerdings ist buitenslands ziemlich gehobene Sprache. Im Alltag wird man das Wort kaum verwenden.

Gleiches gilt übrigens auch für waternood (also die Variante ohne tussen-s) Diesen Zustand wird man in der Praxis immer umschreiben.

Für niederländische Muttersprachler trifft diese Aussage durchaus zu, Rike.

2 „Gefällt mir“
6

Hoewel die verbindings-s lijkt op een genitief-s (waar ook in het Nederlands nog wel sporen van aanwezig zijn, voorbeeld: de tand des tijds), treedt die juist heel vaak op bij vrouwelijke woorden, waar een echte genitief juist met een r gaat (voorbeeld: indertijd, commissaris der Koningin), en niet met een s.

Het woord ‚groep‘ blijkt (ik moet het nakijken) van oorsprong in het Nederlands ook vrouwelijk: woordenlijst, net als ‚die Gruppe‘ in het Duits. Vrouwelijk zijn ook woorden op -ing en -heid (analoog aan -ung en -heit/-keit in het Duits), en daarbij zie je vrijwel altijd (of misschien wel echt altijd) die verbindings-s: overheidsbemoeienis, verbindings-s, en vele andere voorbeelden.

Waarom dat zo is weet ik ook niet. Het gaat voor het Duits ook op.

Niet alle samenstellingen staan in de woordenlijst, omdat er in principe onbeperkt veel te bedenken zijn. Maar veel staan er wel in, dus daarin nakijken loont vaak de moeite: http://woordenlijst.org .

4 „Gefällt mir“